Wij laten onze pakketten, boodschappen en maaltijden massaal thuisbezorgen. Deze online bestellingen zorgen voor meer bestelwagens en fietskoeriers. De vracht- en bestelwagens die nodig zijn voor de bevoorrading van winkels, restaurants en kantoren komen daar nog bij. In binnensteden leidt de veelheid aan logistieke stromen tot onveilige situaties en luchtvervuiling. Ward Rauws, Paul Plazier (Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen) en Paul Buijs (Faculteit Economie en Bedrijfskunde) van de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten hoe deze situatie verbeterd kan worden. Wat is er nodig om goederen nu en in de toekomst schoner en slimmer de stad in en uit te krijgen? Ze vroegen vervoerders, ondernemers en beleidsmakers hoe zij de toekomst van logistiek in de stad zien. Dit resulteerde in zes toekomstscenario’s voor het jaar 2035.
Het aantal thuisbezorgingen wereldwijd zal tegen 2030 naar verwachting met nog eens 78% toenemen (World Economic Forum, 2020). Steeds meer stakeholders zien dan ook de noodzaak om de logistiek te verduurzamen. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. De vele stakeholders (vervoerders, beleidsmakers, lokale ondernemers, bewoners) hebben uiteenlopende belangen, wensen en eisen. Bovendien zorgen technologische ontwikkelingen, wereldwijde crises en veranderend consumentengedrag voor grote onvoorspelbaarheid, waardoor het handelen van vandaag morgen achterhaald kan zijn.
Scenario’s voor mogelijke toekomsten
Toch maken beleidsmakers, vervoerders en ontvangers dagelijks keuzes die de duurzaamheid van de logistiek bepalen. De zes scenario’s die dit onderzoek oplevert, helpen deze keuzes beter te onderbouwen.
De onderzoekers vroegen een brede groep logistieke stakeholders naar hun verwachtingen en wensen voor de toekomst. Drie thema’s stonden centraal: de samenwerking tussen logistieke stakeholders, de mate van technologische innovatie en de rol van gemeenten.
Duurzaamheid moeilijk te realiseren
In geen van de scenario’s zal de groei van e-commerce naar verwachting stagneren of worden logistieke activiteiten uit de stad geweerd. Logistiek verandert, maar blijft onderdeel van de stad. Dit onderstreept het belang van verduurzaming van de sector.
Duurzame stadslogistiek wordt echter slechts in twee van de zes scenario’s gerealiseerd. In andere scenario’s wordt de transitie niet of slechts gedeeltelijk gemaakt. Dit komt door (een combinatie van) een gebrek aan helder beleid van overheden, slechte samenwerking en het ontbreken van innovaties die bijdragen aan duurzaamheid.
Techno-optimisten zien dat technologische oplossingen binnen handbereik liggen, maar wet- en regelgeving verhindert de benutting van hun potentieel. Anderen zien innovatie als een “joker” die een uitweg biedt voor problemen waarvoor nog geen oplossing is gevonden.
Een duidelijke visie en beleid vanuit gemeenten is een belangrijke voorwaarde voor een betere samenwerking tussen alle partijen. Het is aan vervoerders om met innovatieve oplossingen te zorgen voor slimmer en schoner vervoer op straat. Ook het bestelgedrag van consumenten en de druk van de publieke opinie kunnen belangrijke prikkels zijn om de logistiek te verduurzamen.
Een van de opvallende conclusies is volgens Paul Buijs “dat marktpartijen een duidelijke rol zien weggelegd voor overheden, vooral in het creëren van een duidelijk beeld van wat duurzame stadslogistiek precies betekent.”
De scenario’s zijn in tekst en beeld samengevat in het boekje “What’s in store for last-mile logistics: Toekomstscenario’s voor last-mile stadslogistiek in middelgrote Europese steden”.
Vervolg
Over het vervolg van het onderzoek zegt Paul Buijs: “We hebben in dit onderzoek geen uitspraken gedaan over welk van de zes scenario’s het meest waarschijnlijk is. Ons doel was om verschillende toekomstbeelden te schetsen, zodat logistieke partijen en overheden samen kunnen vaststellen welk van die toekomstbeelden ze na willen streven. Vervolgens bieden de scenario’s zicht op de randvoorwaarden om tot dat toekomstbeeld te komen.”
ULaaDS-project
Dit onderzoek is uitgevoerd binnen het ULaaDS-project (Urban Logistics as an on-demand Service) en is gefinancierd door het Horizon 2020 onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie. Kijk voor meer informatie op www.ulaads.eu
