Een zeilreis over de wereld, The Ocean Cleanup (mede-)oprichten, The Great Bubble Barrier een stap vooruit helpen, een oud polyester zeilschip opknappen om daar zeven jaar mee te varen en nu een mysterieus nieuw project rondom scheepswrakken… Florian Dirkse is bepaald geen idealistische dromer, maar een hardwerkende idealennajager met een can do-mentaliteit. Hoe overwint hij uitdagingen en belemmerende gedachten? En wat is zijn formule om (duurzame) dromen te transformeren tot impact?
Twee jaar over de wereld zeilen
Als een droom groot genoeg is: vol ervoor gaan, erin geloven en niet (te veel) naar al die beren op de weg kijken. Dat is kort samengevat het recept van Florian Dirkse om dromen te verwezenlijken. De eerste keer dat hij dit toepaste, was voor zijn zeilreis om de wereld. Dirkse: “Na een zeiltocht van Midden-Amerika naar Europa als co-schipper in mijn studententijd ontstond de droom om rond de wereld te zeilen. Met vier vrienden begonnen we, uiteindelijk bleven we na vijf jaar sparen met z’n tweeën over.”
Om z’n droom te kunnen realiseren, moest Dirkse een hoop discipline aan de dag leggen. “Vijf jaar lang hebben we alles aan de kant gezet. Zelfs etentjes met onze vriendinnen zaten er niet meer in.” Het resultaat was een zeilreis van twee jaar over de oceanen, langs diverse (natuur)projecten. Hun bevindingen legden ze vast in de achtdelige tv-documentaire Zee, zout & zeilen en het boek The Green Miles.
Iets terugdoen voor de oceanen
De wereldverbeteraar is weliswaar milieubewust opgevoed en was als kind al geïnteresseerd in de natuur. Pas toen hij over de oceanen zeilde, werden zijn ogen écht geopend voor de massale destructie die de mens de natuur aandoet. “Door te zeilen, ben je één met de natuur en zie je hoe kwetsbaar onze planeet is. We zagen gigantisch veel plastic, hebben dagenlang door een olievlek gevaren en vonden plastic in vissenmagen. Vooral de stranden waren shocking: bizar wat daar allemaal aanspoelt.”
Toen Dirkse terugkwam, wilde hij wat terug gaan doen voor de oceanen. “We gingen ons erin verdiepen en kwamen erachter dat oceanen het grootste deel van onze zuurstof genereren en de rijkste biodiversiteit kennen. Daardoor concludeerden we: we kunnen niet zonder de oceanen. Dat versterkte ons gevoel om wat terug te doen door de plasticsoep op te ruimen.”
80 uur per week voor The Ocean Cleanup
Nadat Dirkse Boyan Slats TEDx-talk over zijn profielwerkstuk had gezien, zocht hij contact met hem. “Boyan wilde eerst zijn studie afmaken en daarna een serieuze haalbaarheidsstudie naar het project doen. Daarop heb ik aangeboden hem een paar dagen in de week vrijwillig te helpen. Dat was het begin van The Ocean Cleanup.”
Vol gas, 100 procent in de zaak geloven en niet te veel naar beperkende gedachten luisteren: dat was ook het devies van Dirkse en Slat bij The Ocean Cleanup (TOC). “De eerste tweeënhalf jaar hebben we er ieder tachtig uur per week vrijwillig aan gewerkt. Het geweldige is: als je de wereld mooier wilt maken en je hebt een goed idee, dan krijg je gemakkelijk mensen mee. Bij TOC kregen we al snel veel steun van bijvoorbeeld vrijwilligers, sponsorende bedrijven, een detacheringsbureau dat een jaar lang een projectmanager sponsorde en de TU Delft die ons gratis een kantoor en werkplaats gaf. Via een crowdfundingcampagne hebben we geld opgehaald voor een haalbaarheidsstudie.”
Roeping: plasticvrij maken van rivieren
Inmiddels is Dirkse al enkele jaren ‘om verschillende redenen’ niet meer werkzaam bij TOC. Hij is kritisch over de huidige aanpak om met dieselsleepboten netten door de oceanen te slepen en hoopt dat het een tussenfase is richting het verankeren van netten aan de oceaanboden en zo via natuurlijke stromingen plastic te vangen. Wel ondersteunt hij van harte het initiatief van TOC om de rivieren op te ruimen via de zogeheten Interceptors. “90 procent van al het plastic in de oceanen komt namelijk uit de rivieren, je kunt het probleem dus beter daar aanpakken.”
Na TOC lag dáár dan ook zijn nieuwe roeping: een tijdlang heeft hij The Great Bubble Barrier geholpen, onder ander via het opzetten van een grote mediacampagne. Deze Nederlandse startup heeft een systeem ontwikkeld dat een scherm van luchtbellen over de volledige breedte en diepte van een rivier vanaf de bodem omhoog blaast. Gevolg: alle plastic drijft naar de zijkant en komt in het opvangsysteem terecht.
Hoe goed het systeem ook werkt: het is en blijft symptoombestrijding. Liever ziet Dirkse dat het probleem dichter bij de bron wordt aangepakt. “Naast strengere regelgeving voor fabrikanten moet er ook meer awareness komen: afval hoort simpelweg niet in de natuur.”
Van het opknappen van een wrak tot lekkende wrakken redden
Een jaar of zeven geleden begon Dirkse voor zichzelf. Hij knapte een oud polyester zeilschip op, waarna hij er met zijn bedrijf Zeildromen zeilreizen mee heeft georganiseerd. Door deze boot te redden van de ondergang wilde hij een groot ecologisch probleem aan de orde stellen: alle oude polyester boten gaan nu naar de schroot, maar kunnen niet worden verbrand of gerecycled.
Dirkse: “Zeildromen was geweldig, maar dat is nu klaar. Momenteel geef ik lezingen en er is weer iets nieuws fantastisch op mijn pad gekomen. Het heeft te maken met alle scheepwrakken die gaan doorroesten en dan ecologische rampen veroorzaken vanwege de vrijkomende olie. Ik ben nu bezig met iemand die… Nou ja, vanwege een non-disclosure agreement kan ik er niet al te veel over zeggen. Maar het draait in ieder geval om dit megaprobleem dat in de toekomst nog veel groter gaat worden. Een mooie nieuwe droom dus om weer aan te werken.”
‘Begin gewoon en betrek de juiste mensen’
Terugkijkend op alle lessen die hij heeft geleerd sinds hij in 2008 van wal stak, hoe luidt Dirkses advies om van duurzame dromen werkelijkheid te maken? “Ga er dus vol voor en luister niet te veel naar al die beperkende gedachten. Begin gewoon en betrek mensen die de juiste kennis hebben. Dan gaat het uiteindelijk vanzelf.”
Dirkse gelooft sterk in een ‘agile’ werkwijze en mindset. “Werkt iets niet naar behoren? Dan kun je altijd weer je plannen veranderen. Je probeert wat, je leert wat, stelt wat bij en dan begint de volgende iteratie. En bedenk goed: je kunt er altijd nog mee stoppen. Alleen zit dat niet in mijn DNA, haha.”
New Energy Forum
Op 22 juni 2023 gaf Florian Dirkse een keynote tijdens de derde editie van het New Energy Forum in Groningen. Hét event voor de (aanstaande) mobiliteits- en energieprofessional en gericht op de energie- en mobiliteitstransitie. New Energy Forum is een initiatief van New Energy Coalition, EnTranCe en Hive.Mobility.
